System zarządzania środowiskowego reguluje działalność naszej spółki w obszarze wpływu na środowisko naturalne na wszystkich poziomach zarządzania. W dokumencie polityki środowiskowej zarząd PSE zadeklarował prowadzenie działań operatora systemu przesyłowego z poszanowaniem środowiska naturalnego. Zadania realizowane przez jednostki uregulowane są m.in. procedurami oraz instrukcjami, które uwzględniają wymagania prawne i dobre praktyki. Najważniejsze z tych dokumentów określają zasady gospodarowania odpadami oraz postępowania w wypadku wycieku substancji niebezpiecznych. Wszędzie, gdzie jest to wymagane, PSE wdrożyły instrukcje bezpieczeństwa pożarowego, stanowiące element prewencji przed emisją szkodliwych dla środowiska gazów i wód pożarowych. Nasze umowy zawierane z wykonawcami uwzględniają klauzule chroniące środowisko. Inwestycje przewidują stosowanie nowoczesnych technologii oraz rozwiązań przyjaznych środowisku. Spółka prowadzi bieżący nadzór nad realizacją wymagań środowiskowych, wykonywane są audyty i sprawdzenia obiektów PSE oraz prowadzonych prac. Każda jednostka odpowiada za przestrzeganie wymagań środowiskowych w zakresie własnych zadań. Raz w roku wszystkie biura i departamenty przeprowadzają samodzielnie ocenę spełnienia tych wymagań, uwzględniając przepisy prawne, decyzje administracyjne, regulacje spółki i zawarte umowy. Informacja z oceny zgodności oraz działania w związku z niezgodnościami są raportowane do zarządu.
WPŁYW NA ŚRODOWISKO I DZIAŁANIA NA RZECZ KLIMATUPriorytety PSE dotyczące obszaru ochrony środowiska
Kluczowe liczby(wg stanu na koniec 2023 r.)
Priorytety działań PSE w dziedzinie środowiska naturalnego wyznacza Polityka zintegrowanego systemu zarządzania środowiskowego oraz bezpieczeństwem i higieną pracy.
Nasza spółka dąży do tego, aby godzić niezawodną i efektywną pracę systemu elektroenergetycznego oraz jego rozwój z poszanowaniem środowiska naturalnego i interesu społecznego. Na potrzeby realizacji powyższych celów zobowiązujemy się do:
- zapobiegania zanieczyszczeniom i stałego dążenia do poprawy ochrony środowiska naturalnego, m.in. poprzez identyfikację zagrożeń i zarządzanie ryzykiem,
- monitorowania środowiska pracy w aspekcie środowiska naturalnego,
- spełnienia wymagań przepisów prawnych oraz innych dotyczących spółki,
- podnoszenia kwalifikacji pracowników, uwzględniania ich roli oraz angażowania ich w działania na rzecz ochrony środowiska,
- rozwoju i modernizacji infrastruktury sieciowej w sposób zapewniający poszanowanie krajobrazu, terenów chronionych oraz obszarów o szczególnych wartościach przyrodniczych.
Cele wynikające z polityki PSE są przekładane na cele operacyjne realizowane przez jednostki organizacyjne. Są one rozliczane i aktualizowane w okresach rocznych. W 2023 r. na 9 celów w pełni wykonanych zostało 8, a 1 częściowo (nie osiągnięto założonej liczby zgłoszeń obserwacji środowiska pracy na 1 pracownika).
System zarządzania środowiskowego
Aspekty środowiskowe
Spółka obecnie identyfikuje 12 aspektów środowiskowych, w tym cztery znaczące:
- emisja pola elektromagnetycznego,
- emisja hałasu,
- wytwarzanie odpadów,
- wyciek substancji niebezpiecznej ( w sytuacji awarii).
Ostatniego przeglądu aspektów środowiskowych dokonano w marcu 2024 r. – aspekty znaczące pozostały bez zmian. Zarządzanie aspektami realizowane jest we właściwych jednostkach organizacyjnych. Kierunki działania zatwierdzane są przez prezesa zarządu.
Priorytetowymi obszarami z zakresu środowiskowego w PSE są aspekty znaczące. Aby działalność operatora była zgodna z przepisami ochrony środowiska, na terenie eksploatowanych obiektów oraz podczas realizacji zadań inwestycyjnych prowadzony jest stały nadzór oraz wprowadzane są działania ograniczające szkodliwy wpływ na środowisko. W celu aktualizacji i ugruntowania wiedzy oraz umiejętności w dziedzinie ochrony środowiska oraz zaznajomienia pracowników z rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym temacie przeprowadzane są szkolenia okresowe z zakresu ochrony środowiska. Tematyka szkoleń obejmuje m.in. akty prawne w ochronie środowiska, aspekty środowiskowe, gospodarkę odpadami, postępowanie na wypadek wycieku substancji niebezpiecznej, emisję hałasu do środowiska, emisję PEM do środowiska, emisje do powietrza, gospodarkę wodno-ściekową.
Emisja pola elektromagnetycznego
Prowadzimy szereg działań sprzyjających realizacji wyznaczonych celów:
- dotrzymanie wymaganych prawem dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku poza obszarem pasa technologicznego linii,
- dobór lokalizacji dla nowych inwestycji pozwalający na ograniczenie budowy obiektów elektroenergetycznych na terenach zabudowy mieszkaniowej,
- utrzymanie sprawności instalacji oraz urządzeń,
- nowoczesne rozwiązania technologiczne urządzeń i instalacji.
Emisja hałasu
Realizujemy zadania wpływające na dotrzymanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku wymaganych prawem, takie jak:
- dobór lokalizacji infrastruktury sieciowej, pozwalający na ograniczenie budowy obiektów elektroenergetycznych na terenach zabudowy mieszkaniowej,
- kontrole jakości wykonywanych prac,
- utrzymywanie sprawnych instalacji oraz urządzeń.
Wytwarzanie odpadów
Wytwarzanie odpadów jest zidentyfikowane w PSE jako aspekt znaczący. Zasady postępowania z odpadami wytwarzanymi w wyniku prowadzenia działalności na obiektach sieciowych, w siedzibie oraz terenowych lokalizacjach uregulowane zostały w Instrukcji gospodarki odpadami w PSE S.A. Pracownicy są informowani o aktualizacjach i wprowadzanych zmianach w dokumencie, które wynikają z dostosowania do obowiązujących przepisów prawa.
Zgodnie z Instrukcją gospodarki odpadami w PSE, decyzje o sposobie likwidacji fizycznej składników majątku podejmuje zarządzający majątkiem. W pierwszej kolejności analizowana jest kwestia przekazania składników na rezerwę magazynową, następnie następuje przekazanie części składników na rezerwę magazynową, a część zaklasyfikowana zostaje jako odpad. W ostateczności cały składnik majątku zostaje zaklasyfikowany w całości jako odpad.
W celu umożliwienia selektywnej zbiórki odpadów budynek siedziby, biura zamiejscowe oraz stacje elektroenergetyczne zostały wyposażone w pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów. Odpady są gromadzone w miejscu ich wytworzenia, do czasu odbioru przez uprawnione podmioty. Miejsca gromadzenia odpadów, czyli magazyny odpadów oraz pojemniki, w których gromadzone są poszczególne rodzaje odpadów, są odpowiednio oznakowane. Jednym ze stałych punktów szkoleń dla pracowników firmy jest przedstawienie zasad i obowiązków dotyczących segregacji odpadów. Prowadzenie prawidłowej segregacji odpadów podlega również kontrolom przeprowadzanym na terenie obiektów.
Instrukcja gospodarki odpadami odnosi się zarówno do odpadów wytwarzanych przez PSE, jak i do odpadów wytworzonych przez podmioty zewnętrzne w ramach prowadzonej eksploatacji. Ma zastosowanie na etapach eksploatacji, usuwania skutków awarii, inwestycji, remontów i likwidacji. Umowy z podmiotami zewnętrznymi zawierają załącznik HSEQ, który m.in. określa zasady gospodarki odpadami dla wykonawców. Aby działania wykonawców w zakresie gospodarowania odpadami były zgodne z przepisami, na terenie eksploatowanych obiektów oraz podczas realizacji zadań inwestycyjnych prowadzony jest stały nadzór.
Ilość wytworzonych odpadów jest uzależniona od zakresu prowadzonych prac eksploatacyjnych na sieci elektroenergetycznej, występowania awarii oraz prowadzonych inwestycji. W 2023 wzrost masy przekazanych odpadów niebezpiecznych związany był z przeznaczeniem do zagospodarowania odpadów transformatorów ze stacji: SE Grudziądz Węgrowo, SE Wielopole, SE Wrzosowa oraz w większych ilościach odpadu oleju elektroizolacyjnego z transformatorów ze stacji SE Grudziądz Węgrowo, SE Olsztyn I oraz SE Lubocza.
Wyciek substancji niebezpiecznej
Wyciek substancji niebezpiecznej jest kolejnym aspektem znaczącym. Występuje w sytuacjach awaryjnych. PSE prowadzi działania mające na celu ograniczenie prawdopodobieństwa wystąpienia sytuacji awaryjnej poprzez aktywności prewencyjne, właściwą eksploatację obiektów oraz utrzymanie gotowości do ograniczenia skutków środowiskowych awarii spowodowanych przez infrastrukturę stanowiącą własność spółki.
Ze względu na możliwość wystąpienia awarii urządzeń zawierających substancje niebezpieczne, mogących spowodować zanieczyszczenie i związane z tym zagrożenia, nasza spółka dokłada wszelkich starań, aby w jak największym stopniu ograniczyć negatywny wpływ na środowisko. W tym celu na obiektach sieciowych wdrożono do stosowania Instrukcję postępowania na wypadek wycieku substancji niebezpiecznej oraz stosowania sorbentów podczas wycieku na terenie obiektów sieciowych PSE S.A. Na terenie siedziby i w terenowych lokalizacjach opracowano Instrukcje postępowania na wypadek wycieku substancji niebezpiecznej.
Każdy obiekt został wyposażony w apteczki ekologiczne – podręczne zestawy środków sorpcyjnych do usuwania wycieków substancji ropopochodnych i kwasów oraz zabezpieczenia wycieków przed rozprzestrzenianiem się do środowiska.
Prowadzone są również warsztaty online obejmujące postępowanie z substancjami niebezpiecznymi, magazynowanie materiałów niebezpiecznych oraz szkolenia praktyczne z użycia podręcznego sprzętu gaśniczego i działań związanych z usuwaniem wycieków substancji niebezpiecznych. W ramach ćwiczeń omawiane są zagrożenia, które mogą powstać na terenie stacji oraz przeprowadzana jest część praktyczna związana z reagowaniem uczestników ćwiczeń na pozorowany wyciek substancji niebezpiecznej z wykorzystaniem dostępnych sorbentów.
Urządzenia posiadające znaczną ilość oleju elektroizolacyjnego – transformatory, autotransformatory, dławiki – wyposażone są w odpowiednie zabezpieczenia, tzw. misy olejowe, które w przypadku niekontrolowanego wycieku mają za zadanie przejąć awaryjny zrzut oleju i ewentualnie wód pogaśniczych. W 2023 r. nie odnotowano istotnego wycieku oleju elektroizolacyjnego mającego negatywny wpływ na środowisko.
Inne aspekty środowiskowe
Wprowadzenie ścieków do wód lub do ziemi
Powstające ścieki bytowe są odprowadzane do kanalizacji ogólnospławnej, zbiorników bezodpływowych, lub po wcześniejszym oczyszczeniu w biologicznej oczyszczalni ścieków do wód lub do ziemi. Na terenach naszych obiektów sieciowych funkcjonują biologiczne oczyszczalnie ścieków wykorzystujące różne metody oczyszczania, m.in. za pomocą osadu czynnego i złoża zraszanego.
Po oczyszczeniu ścieki spełniają wymagania przepisów prawa i pozwoleń wodnoprawnych.
Dążymy do minimalizacji zużycia wody
Zużycie wody w siedzibie naszej spółki i na stacjach jest niewielkie. Mimo to, w ramach systemu zarządzania środowiskowego, monitorujemy wykorzystanie wody. Do zaopatrzenia obiektów stacyjnych w wodę wykorzystujemy własne ujęcia głębinowe oraz wodociągi gminne lub miejskie.
W 2023 r., podobnie jak w latach poprzednich, na PSE nie zostały nałożone pieniężne kary z tytułu nieprzestrzegania przepisów prawa oraz regulacji dotyczących ochrony środowiska.
Zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola
W celu zapobiegania negatywnemu wpływowi na środowisko PSE ustaliły wiele kierunków działań m.in.:
- utrzymanie we właściwym stanie technicznym instalacji i urządzeń oraz pojazdów i maszyn,
- monitorowanie zużycia gazu, paliwa, preparatów zawierających LZO, poboru wody,
- kontrole, inspekcje, audyty wewnętrzne,
- poawaryjne przeglądy urządzeń,
- ograniczenie ryzyka wystąpienia sytuacji awaryjnej poprzez działania prewencyjne,
- dobór lokalizacji w celu ograniczenia budowy obiektów elektroenergetycznych w zbliżeniu do terenów zabudowy mieszkaniowej,
- optymalizacja zużycia i ograniczenie zbędnego zużycia paliw, energii elektrycznej, wody,
- działania edukacyjne, w tym warsztaty, szkolenia, akcje informacyjne,
- udział w projektach na rzecz ochrony przyrody,
- kompensacje przyrodnicze.
Procesy naprawcze dotyczące negatywnego wpływu
W przypadku negatywnego oddziaływania na środowisko, PSE ponoszą odpowiedzialność za działania własne oraz ograniczoną odpowiedzialność za działania wykonawców działających na rzecz spółki, i podejmują działania naprawcze.
Skargi mogą być zgłaszane poprzez kanały kontaktu wskazane na stronie internetowej spółki. Skutki negatywnego wpływu spółka naprawia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Interesariusze nie uczestniczą w procesie tworzenia mechanizmu skargowego. Jednym z narzędzi monitorowania mechanizmu skargowego jest audyt wewnętrzny.